Хурофот ва иррационал эътиқод категорияларининг концептуализацияси

  • PhD, доцент в.б., М.В. Ломоносов номидаги Москва давлат университетининг Тошкент шаҳридаги филиали Тошкент, Ўзбекистон

DOI

https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol6-iss10/S-pp241-248

Kalit so‘zlar

суеверий эътиқодлар , иррационал фикрлаш , сеҳрли тафаккур , когнитив регуляция , талабалар ёшлиги , мослашув

Annotasiya

Замонавий когнитив, ижтимоий ва маданий психология соҳасидаги тадқиқотлар шундан далолат берадики, иррационал ва хурофий эътиқодлар фақатгина дезадаптив эмас, балки шахснинг эмоционал регуляцияси ва маъновий барқарорлигини таъминловчи адаптив функцияларни ҳам бажаради. Мақоланинг мақсади — талабаларнинг суеверий қарашлари тузилиши ва уларнинг психологик ҳамда социомаданий функцияларини таҳлил қилишдир. Олинган натижалар шундан далолат берадики, талабаларнинг иррационал эътиқодлари эмоционал барқарорлик, маъновий регуляция ва ноаниқликни компенсация қилиш функцияларини бажаради. Иррационал фикрлаш шакллари шахснинг когнитив ва экзистенциал мослашув усули сифатида намоён бўлиб, замонавий дунёдаги ноаниқлик шароитида ички мувозанат ва назорат ҳиссини сақлаб қолишга ёрдам беради.

Ko'chirildi

Kuchirilganligi haqida ma'lumot yuk.

Bibliografik manbalar

Асмолов А.Г. Психология современности: вызовы неопределенности, сложности и разнообразия // Психологические исследования. 2015. Т. 8. № 40.

Выготский Л.С., Лурия А.Р. Этюды по истории поведения: Обезьяна. Примитив. Ребенок. М.: Педагогика-Пресс. 1993. 224.

Леонтьев Д.А. Психология смысла: природа, строение и динамика смысловой реальности. 4-е изд. М.: Смысл. 2020.

Петренко В.Ф. Многомерное сознание: психосемантическая парадигма. М.: Новый хронограф, 2010.

Andersen M.M. Predictive coding in agency detection: explaining supernatural agent detection and belief // Religion, Brain & Behavior. 2019. Vol. 9, № 1. PP. 28 45.

Boyer P., Liénard P. Ingredients of «Rituals» and their cognitive underpinnings // Philosophical transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological sciences. 2020. Vol.17. №375(1805).

Epstein S. Integration of the Cognitive and the Psychodynamic Unconscious // American Psychologist. 1994. Vol. 49(8), P. 709-724.

Gilovich T. How We Know What Isn’t So: The Fallibility Of Human Reason In Everyday Life. New York: The Free Press. 1991.

Hobson N.M., Schroeder J., Risen J.L., Xygalatas D., Inzlicht M. The Psychology of Rituals: An Integrative Review and Process-Based Framework // Personality and Social Psychology Review. 2018. Vol. 22. №3. PP. 260-284.

Legare C.H., Nielsen M. Ritual Explained: Interdisciplinary Answers To Tinbergen’s Four Questions. // Philosophical transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological sciences. 2020. Vol. 17. №375(1805).

Lindeman M., Aarnio K. Superstitious, Magical, And Paranormal Beliefs: An integrative model // Journal of Research in Personality. 2007. Vol. 41. PP. 731-744.

Rudski J.M., Edwards A. Malinowski. Goes To College: Factors Influencing Students’ Use of Ritual and Superstition // J-Gen Psychology. 2007. Vol. 134. №4. PP. 389-403.

Vyse S.A. Believing in Magic: The Psychology of Superstition. 2nd ed. New York: Oxford University Press. 2014. P. 320.

Wiseman R., Watt C. Measuring Superstitious Belief: Why Lucky Charms Matter // The Parapsychological Association Convention. 2004. PP. 291-298.

Yuklashlar

10 3

Nashr qilingan

Хурофот ва иррационал эътиқод категорияларининг концептуализацияси

Qanday qilib iqtibos keltirish kerak

Хабиев, Т. (2025). Хурофот ва иррационал эътиқод категорияларининг концептуализацияси. Jamiyat Va Innovatsiyalar, 6(10/S), 241–248. https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol6-iss10/S-pp241-248