Kibermakonda bolalarni himoya qilish: O‘zbekiston qonunchiligini xalqaro standartlarga moslashishi

  • O‘qituvchi, Xalqaro huquq va inson huquqlari kafedrasi, Toshkent davlat yuridik universiteti

DOI

https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol6-iss10/S-pp143-160

Kalit so‘zlar

kiberjinoyatchilik , bolalarni himoya qilish , xalqaro huquq , raqamli muhit , transchegaraviy hamkorlik

Annotasiya

Ushbu maqolada O‘zbekistonning bolalarga nisbatan sodir etiladigan kiberjinoyatchilikka qarshi kurashda xalqaro-huquqiy me’yorlarni milliy qonunchilikka implementatsiya qilish masalalari tahlil etiladi. Tadqiqotda konstitutsiyaviy tamoyillar, xalqaro shartnomalar va raqamli muhitda bolalarni himoya qilishga qaratilgan maxsus normativ-huquqiy hujjatlar o‘rganiladi. Bola huquqlarining kafolatlari, Bolalarni zararli axborotdan himoya qilish va Bolalarni zo‘ravonlikning barcha shakllaridan himoya qilish to‘g‘risidagi qonunlar tanqidiy baholanadi. Tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, O‘zbekiston xalqaro standartlarga mos qonunchilik bazasini yaratgan bo‘lsa-da, transchegaraviy kiberjinoyatlarga qarshi kurashish, raqamli dalillarni saqlash va xalqaro hamkorlikda jiddiy kamchiliklar mavjud. Mavjud normalar kibergruming, kiberbulling, jonli efir orqali ekspluatatsiya kabi zamonaviy kiberjinoyatlarga yetarli javob bermaydi. Maqolada qonunchilikni takomillashtirish, xalqaro hamkorlik mexanizmlari, raqamli-kriminalistik usullar va institutsional salohiyatni oshirish bo‘yicha amaliy takliflar berilgan.

Ko'chirildi

Kuchirilganligi haqida ma'lumot yuk.

Bibliografik manbalar

Arsawati, I. N. J., Darma, I. M. W., & Antari, P. E. D. (2021). A criminological outlook of cyber crimes in sexual violence against children in Indonesian laws. International Journal of Criminology and Sociology, 10(30), 219-223.

Azimov, M. M., Muminov, A. R., Nugmanov, N. A., & Umarkhanova, D. Sh. (2017). Xalqaro shartnomalar huquqi: O'quv qo'llanma [International treaty law: Textbook]. Tashkent: TSUL Publishing House.

Brenner, S. W. (2010). Cybercrime: Criminal threats from cyberspace. Santa Barbara: Praeger.

Gillespie, A. A. (2015). Child exploitation and communication technologies. Cullompton: Willan Publishing.

Gulyamov, S., & Raimberdiyev, S. (2023). Personal data protection as a tool to fight cyber corruption. International Journal of Law and Policy, 1(7), 1-35.

Jumanazarova, M. (2025). Nasilie v sem'e v otnoshenii nesovershennoletnikh: prichiny i mery profilaktiki [Domestic violence against minors: causes and preventive measures]. Obshchestvo i innovatsii [Society and Innovation], 6(3/S), 316-321.

McGuire, M., & Dowling, S. (2013). Cyber crime: A review of the evidence. London: Home Office Research Report 75.

Miruktamova, F. L. (2023). Internet tizimida bolalar huquqlari va xavfsizligini ta'minlash: xalqaro standartlar va xorijiy tajriba [Ensuring children's rights and security in the Internet system: International standards and foreign experience]. Yurist axborotnomasi [Lawyer Herald], 3, 115-121.

Osula, A. M., & Rõigas, H. (Eds.). (2016). International cyber norms: Legal, policy & industry perspectives. Tallinn: NATO CCDCOE Publications.

Provalinskiy, D. I. (2023). Pravovoy status lichnosti v tsifrovom prostranstve [Legal status of the individual in digital space]. Pravosudie [Justice], 5(1), 38-53.

Rasulov, J. (2021). Children and forced labour: The legal nature of international labour standards. Theoretical & Applied Science, 8, 42-45.

Tropina, T., & Callanan, C. (2015). Self- and co-regulation in cybercrime, cybersecurity and national security. Cham: Springer.

United Nations. (1989). Convention on the Rights of the Child. Treaty Series, vol. 1577, p. 3.

Council of Europe. (2001). Convention on Cybercrime (Budapest Convention). ETS No. 185.

Council of Europe. (2007). Convention on the Protection of Children against Sexual Exploitation and Sexual Abuse (Lanzarote Convention). CETS No. 201.

Republic of Uzbekistan. Constitution of the Republic of Uzbekistan (revised edition). Retrieved from https://lex.uz/docs/-6445145

Republic of Uzbekistan. (2008). Law on Guarantees of Child Rights, No. 139-ORQ. Retrieved from https://lex.uz/uz/docs/-1297315

Republic of Uzbekistan. (2017). Law on Protection of Children from Information Harmful to Their Health, No. 444-ORQ. Retrieved from https://lex.uz/docs/-3333797

Republic of Uzbekistan. (1997). Law on Guarantees and Freedom to Obtain Information, No. 400-I. Retrieved from https://lex.uz/docs/-1319

Republic of Uzbekistan. (2024). Law on Protection of Children from All Forms of Violence, No. 996-ORQ. Retrieved from https://lex.uz/docs/-7219502

Cabinet of Ministers of the Republic of Uzbekistan. (2025). Resolution No. 440 approving Regulation on Procedures for Identifying Violence Against Children. Retrieved from https://lex.uz/

Presidential Administration of Uzbekistan. (1999). Resolution No. 137 on Information Resources and Internet Distribution. Retrieved from https://lex.uz/ru/docs/-280901

President of the Republic of Uzbekistan. (2020). Decree PD-6012 on Approval of National Strategy on Human Rights.

President of the Republic of Uzbekistan. (2023). Decree PD-158 on "Uzbekistan-2030" Strategy.

Yuklashlar

11 5

Nashr qilingan

Kibermakonda bolalarni himoya qilish: O‘zbekiston qonunchiligini xalqaro standartlarga moslashishi

Qanday qilib iqtibos keltirish kerak

Nurullayev, F. (2025). Kibermakonda bolalarni himoya qilish: O‘zbekiston qonunchiligini xalqaro standartlarga moslashishi. Jamiyat Va Innovatsiyalar, 6(10/S), 143–160. https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol6-iss10/S-pp143-160