Россия мустамлакачилиги даврида Фарғона водийси қишлоқларининг маънавий-маърифий ҳаётидаги ўзгаришлар

  • тарих фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), катта ўқитувчи, “Жаҳон тарихи” кафедраси, Андижон давлат университети, Андижон, Ўзбекистон

DOI

https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol2-iss6-pp1-8

Kalit so‘zlar

мактаб , мадраса , қорихона , маъмурият , сиёсат , халқ , маърифат , таълим , тарбия , масжид , вақф , мулк , ҳужра , қишлоқ , мустамлака , руслаштириш , эътиқод , турмуш , дин

Annotasiya

Ушбу мақолада рус мустамлакачилиги даврида Фарғона водийси қишлоқларида маънавий-маърифий ҳаётнинг ривожланиш тарихи ёритилган. Таълим тизимининг шаклланиши: анъанавий, диний ва рус-тузем мактаблари  ҳақида маълумот берилган.  Унда мустамлакачилар томонидан миллий таълим устидан назорат ўрнатиш, руслаштириш сиёсатини юритиш жараёни ҳам баён этилган.

Ko'chirildi

Kuchirilganligi haqida ma'lumot yuk.

Bibliografik manbalar

Шамсутдинов Р., Расулов Б. Туркистон мактаб ва мадрасалари тарихи (XIX аср охири – XX аср бошлари). –Андижон, 1995. – Б. 20.

Савицкий А.П. Некоторые данные об исламских учреждениях и политика царских властей в Туркестане // Труды САГУ. – Ташкент, 1956. – № 6. – С.12.

К.П.фон Кауфман (1867-1882) - Туркистон генерал-губернатори, Туркистон ҳарбий округи қўшинлари қўмондони.

Тарих шоҳидлиги ва сабоқлари: чоризм ва совет мустамлакачилиги даврида Ўзбекистон миллий бойликларининг ўзлаштирилиши. – Тошкент: Шарқ, 2001. – Б.28.

"Россияда яшовчи чет элликларнинг таълим олиш бўйича чора-тадбирлар тўғрисидаги қоидалар", 1870 йил 26 март.

Бендриков К.Е. Очерки по истории народного образования в Туркестане 1865-1924. – Москва: Изд-во. Акад. пед. наук РСФСР, 1960. – С.60.

Пален К.К. Отчет по ревизии учебного дела Туркестанского края. – Санк-Петербург: Сенатская типография, 1910. – С.2.

Шамсутдинов Р., Расулов Б. Туркистон мактаб ва мадрасалари тарихи (XIX аср охири – XX аср бошлари).– Б.26.

Пардаев Қ.У. Миллий уйғониш даври манбаларида адабий ва публицистик муаммолар талқини («Ал-Ислоҳ» журнали материаллари асосида). Филология фанлари номзоди диссертацияси. – Тошкент, 2008. – Б.30.

Алимов И. Қўқон хонлиги мадраса ва мактаблари тарихи. – Тошкент: Фан, 2017. – Б.89.

Қодиров Н.Н. Туркистон ўлкасидаги рус таълим муассасалари тарихи (1867-1917 йй.).– Тошкент: Fan va texnologiya, 2014. – Б.15.

Ўзбекистон Миллий архиви (Ўз МА), Р-34-жамғарма, 1-рўйхат, 1758-иш, 90-варақ.

Константин Петрович Кауфман [1818.19.2(2.3) - 1882.4.5, Тошкент] Губаева С.С. Население Ферганской долины в конце XIX - в начале XX века (Этнокультурное процессы). – Ташкент: Фан, 1991. Туркистонни босиб олиш мақсадида Россия уюштирган ҳарбий юришларнинг раҳбари, Туркистон генерал-губернатори (1867-82).

Ўз МА, И-19-жамғарма, 1-рўйхат, 12206-иш, 15-16-варақлар.

Ўз МА, И-19-жамғарма, 1-рўйхат, 12554-иш, 14-варақ.

Ўз МА, И-19-жамғарма, 1-рўйхат, 12554-иш, 17-варақ.

Ўз МА, И-19-жамғарма, 1-рўйхат, 12554-иш, 20-варақ.

Ўз МА, И-19-жамғарма, 1-рўйхат, 12554-иш, 21-22-варақлар.

Алимов И. Қўқон хонлиги мадраса ва мактаблари тарихи. – Тошкент: Фан, 2017. – Б.82.

Алимов И. Қўқон хонлиги мадраса ва мактаблари тарихи. – Б.12-15.

Обзор Ферганской области за 1904 год. – Новый Маргелан, 1905. – С.135.

Ўз МА, И-19-жамғарма, 1-рўйхат, 33275-иш, 5-7-варақлар.

Ўз МА, И-19-жамғарма, 1-рўйхат, 34188-иш, 11-варақ.

Ўз МА, И-47-жамғарма, 1-рўйхат, 328-иш, 62-64-варақлар. Ушбу мадрасаларда жами 2478 нафар талаба ўқиб, уларга 111 та мударрис сабоқ берган.

Ўз МА, И-19-жамғарма, 1-рўйхат, 12554-иш, 1-варақ.

Ўз МА, И-19-жамғарма, 1-рўйхат, 12206-иш,145-160-варақлар.

Алимов И. Қўқон хонлиги мадраса ва мактаблари тарихи. – Тошкент: Фан, 2017. – Б.265. Мавжуд қишлоқ мадрасалари қуйидагилар бўлган: Алимайдон қишлоғидаги Мулла Мулла Турсунмуҳаммад мадрасаси, Булоқбоши қишлоғидаги Пиратбой Тўра мадрасаси; Бўри қишлоғидаги Имом ота мозори мадрасаси ва шу қишлоқдаги Домулла Раҳимқул мадрасаси.

Ўз МА, И-19-жамғарма, 1-рўйхат, 34969-иш, 22-варақ.

Алимов И. Қўқон хонлиги мадраса ва мактаблари тарихи. – Тошкент: Фан, 2017. – Б.293.

Шамсутдинов Р., Расулов Б. Туркистон мактаб ва мадрасалари тарихи (XIX аср охири – XX аср бошлари). – Андижон, 1995. – Б.88; Сборник материалов по мусульманству. – Санк-Петербург, 1899. – С.41. Қорихоналар сони бўйича 1875 йили 235 тани, 1908 йилда 373 тани ташкил этган.

Современный кишлак Средней Азии (Социально-экономический очерк). Выпуск VI. Исфаринская волость. – Ташкент: Ср.-Аз. бюро ЦК ВКП(б), 1927. – С.12.

Ўз МА, И-1-жамғарма, 18-рўйхат, 29-иш, 578-варақ.

Ўз МА, Р-94-жамғарма, 5-рўйхат, 88-иш, 64-варақ.

Бендриков К.Е. Очерки по истории народного образования в Туркестане (1865-1924 гг). – Москва: Академ. пед.наук РСФСР, 1960. – С.333

Yuklashlar

273 126

Nashr qilingan

Россия мустамлакачилиги даврида Фарғона водийси қишлоқларининг маънавий-маърифий ҳаётидаги ўзгаришлар

Qanday qilib iqtibos keltirish kerak

Исакова, Ф. (2022). Россия мустамлакачилиги даврида Фарғона водийси қишлоқларининг маънавий-маърифий ҳаётидаги ўзгаришлар. Jamiyat Va Innovatsiyalar, 2(6), 1–8. https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol2-iss6-pp1-8