Рақамли излар назариясига доир айрим масалалар

  • Катта ўқитувчи, Криминалистика ва суд экспертизаси кафедраси, Тошкент давлат юридик университети

DOI

https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol4-iss1-pp113-125

Kalit so‘zlar

рақамли излар , ахборот излар , электрон излар , бинар излар , виртуал излар

Annotasiya

Ушбу мақолада рақамли излар концепциясининг илмий ва назарий асослари муҳокама қилинади. Хусусан, тадқиқотда рақамли излар борасида назарияга таклиф этилган турли қарашлар танқидий кўриб чиқилган. Тадқиқотда рақамли излар бўйича АҚШ, Россия, Европа ва МДҲ давлатлари криминалист олимлари томонидан таклиф этилган концепциялар тадқиқ этилган.  

Тадқиқотчи рақамли излар концепцияси унинг техник хусусиятидан келиб чиқиб белгиланиши лозим, деган ғояни илгари суради. Шу боис,  назарияга таклиф этилган электрон излари, ахборот излари, бинар излар, виртуал излар ҳамда рақамли излар каби концепцияларни қиёсий таҳлил  этади.

Муаллиф технологик ривожланишлар натижасида мазкур излар нафақат инсон омили билан, балки муайян техник ёки кибержараёнлар натижасида ҳам юзага келиши мумкин, деб ҳисоблайди. Тадқиқотда рақамли изларнинг актив ва пассив турларига алоҳида эътибор қаратилган. Шу билан бирга, рақамли изларнинг мазмуни, шакли ва техник хусусиятлари бўйича муаллифлик хулосалари шакллантирилган.

Мақола рақамли излар билан ишлаш соҳасида олиб борилган илмий-амалий тадқиқотлар, назариётчи олимлар ва амалиётчиларнинг фикр-мулоҳазалари ҳамда техник тадқиқотлар асосида тайёрланган.

Ko'chirildi

Kuchirilganligi haqida ma'lumot yuk.

Bibliografik manbalar

Криминалистика. Учебник. Коллектив авторов. – Т.: ТГЮУ. 2019. – 66 стр. (1-503)

Астанов, И. и Хамидов, Б. 2021. Общетеоретические вопросы, связанные с электронными или цифровыми доказательствами: проблема и решение. Общество и инновации. 2, 7/S (авг. 2021), 259–278. DOI:https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol2-iss7/S-pp259-278.

Вехов В.Б. «Электронная криминалистика»: что за этим понятием? / В.Б. Вехов // Проблемы современной криминалистики и основные направления ее развития в XXI веке: материалы Междунар. науч.-практ. конф. / под ред. А.А. Беляков, Д.В. Бахтеев, В.В. Бирюков, – Екатеринбург: издательский дом УрГЮУ, 2017. – С. 77-83.

Шаповалова Г.М. Возможность использования информационных следов в криминалистике (вопросы теории и практики): Дисс. канд. канд. юрид. наук. – Владивосток, 2005. – 210 с.

Милашев В.А. Проблемы тактики поиска, фиксации и изъятия следов при неправомерном доступе к компьютерной информации в сетях ЭВМ: автореф. дис. канд. юр. наук. М., 2004. – 208 с.

Кирсанова С.О., Калинина А.А. Виртуальные следы: понятие, сущность, проблемы / С.О. Кирсанова, А.А. Калинина // Вопросы студенческой науки. – 2018. № 3 (19). – С. 14-17. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/virtualnye-sledy-ponyatie-suschnost-problemy (дата обращения: 07.11.2019).

Агибалов В.Ю. Виртуальные следы в криминалистике и уголовном процессе.-М.: Юрлитинформ, 2012.-152 с.

Смушкин А.Б. Виртуальные следы в криминалистике / А.Б. Смушкин // Законность.-2012.-№ 8. - С. 43-48.

Шорин И.Ю., Шатило Я.С. Особенности следов компьютерных преступлений / И.Ю. Шорин, Я.С. Шатило // Информатика в судебной экспертизе: сб. трудов. Саратов: СЮИ МВД России, 2003.-С. 124-127.

Кузьмин И.А. О формировании федерального экспертно-криминалистического учета виртуальных следов преступлений / И.А. Кузьмин // Евразийская адвокатура.-2019.-№1 (38).-С. 86-88 URL: https://cyberleninka.ru/article/n/o-formirovanii-federalnogo-ekspertno-kriminalisticheskogo-ucheta-virtualnyh-sledov-prestupleniy (дата обращения: 01.12.2019).

Мещеряков В.А. «Виртуальные следы» под «Скальпелем Оккама» / В.А. Мещеряков // Информационная безопасность регионов.-2009.-№1. – С. 28-33. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/virtualnye-sledy-pod-skalpelem-okkama (дата обращения: 01.12.2019).

Черкасов В.Н., Нехорошев А.Б. «Виртуальные следы» в «кибернетическом пространстве» / В.Н. Черкасов, А.Б. Нехорошев // Судебная экспертиза: межвуз. сб. науч. ст.-Вып. 2.-Саратов: СЮИ МВД России, 2003.-С. 127-130.

Семикаленова Анастасия Игоревна (2019). Цифровые следы: назначение и производство экспертиз. Вестник Университета имени О. Е. Кутафина, (5 (57)), 115-120.

Давыдов Владимир Олегович, & Тишутина Инна Валериевна (2020). Цифровые следы в расследовании дистанционного мошенничества. Известия Тульского государственного университета. Экономические и юридические науки, (3), 20-27. doi: 10.24411/2071-6184-2020-10303

Khamidov B. Kh, Karimov B.Z., Topildieva D. M.. General Theoretical Issues of Improving Private Forensic Methods In The Field Of Combat Against Cybercrime. PSYCHOLOGY AND EDUCATION (2021) 58(1): 2705-2712. ISSN:00333077/ 2021.

В.Б. Вехов. «Электронная криминалистика»: что за этим понятием? Проблемы современной криминалистики и основные направления ее развития в XXI веке: Материалы Международной научно-практической конференции, посвященной 60-летнему юбилею кафедры криминалистики Уральского государственного юридического университета (6 октября 2017 года). – Екатеринбург: Издательский дом Уральского государственного юридического университета, 2017. – 81 с. [77-83]

https://www.merriam-webster.com/dictionary/virtual

https://www.etymonline.com/word/virtual

Вехов В.Б. Основы криминалистического учения об исследовании и использовании компьютерной информации и средств ее обработки: монография. Волгоград: ВА МВД России, 2008. С. 84

Смушкин А.Б. Виртуальные следы в криминалистике // Законность. 2012. Вып. 8. С. 43-45.

Мещеряков В.А. Преступления в сфере компьютерной информации: основы теории и практики расследования // Издательство Воронежского государственного университета. 2002. С. 94 - 119

Джалалов М. Ковалева Р.: Операцион тизимлар ва компьютер тармоқларига оид атамаларнинг русча-ўзбекча изоҳли луғати. Ўзбекистон Республикаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги. Т.: 2018. 98-бет.

Зайцева С.А., & Смирнов В.А. (2021). АКСИОЛОГИЧЕСКИЙ ПОДХОД К ПОНЯТИЮ ЦИФРОВОГО СЛЕДА. Ноосферные исследования, (3), 79-87.

Малыхина Н.И. Криминалистическое изучение лица, совершившего преступление: теоретико-прикладные проблемы / под ред. А.Ф. Волынского / Н.И. Малыхина. – Москва: Юрлитинформ, 2016. – 312 с.

Girardin, Fabien; Calabrese, Francesco; Fiore, Filippo Dal; Ratti, Carlo; Blat, Josep. Digital Footprinting: Uncovering Tourists with User-Generated Content (англ.) // IEEE Pervasive Computing : journal. – 2008. – Vol. 7, no. 4. – P. 36– 43. – doi:10.1109/MPRV.2008.71.

South of Korea becomes a global centre for digital sex crimes

Madden, Fox, Smith & Vitak, Mary, Susannah, Aaron, Jessica Digital Footprints. Pew Research Center (2007).

J.Metenko, M.Metenkova. Digital trace and their attributes evaluate for criminalistics. Науковий вісник Дніпропетровського державного університету внутрішніх справ. 2020. № 2 218 с.

Абулхайров, Р. (2022). Портлашдан кейин ҳодиса жойини кўздан кечиришда дастлабки тайёргарлик босқичининг криминалистик жиҳатлари: кўздан кечиришда иштирок этувчи тезкор гуруҳнинг таркиби ва уларнинг вазифалари. Eurasian Journal of Law, Finance and Applied Sciences, 2(12), 188-194.

Топилдиева, Д. 2022. Проблемы расследования киберпреступлений. Общество и инновации. 2, 11/S (янв. 2022), 292–296. DOI:https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol2-iss11/S-pp292-296.

Абдуллаев Рустам (2020). Правовые вопросы сбора и использования цифровых доказательств в уголовном судопроизводстве. Review of law sciences, 3 (Спецвыпуск), 240-244. doi: 10.24412/2181-919X-2020-3-240-244.

Azim Baratov. (2022). INVESTIGATORY VERSIONS AND PLANNING FOR INVESTIGATION OF CRIMES RELATED TO ROBBERY AND PILLAGE COMMITTED IN A HOUSING. The American Journal of Social Science and Education Innovations, 4(11), 68–76. https://doi.org/10.37547/tajssei/Volume04Issue11-13

Akhmedova, G. (2022). ISSUES OF LEGAL REGULATION OF SEARCH ACTIVITY: FOREIGN EXPERIENCE. The American Journal of Political Science Law and Criminology, 4(11), 24-29.

Khamidov, B. K., & Ganiyev, O. T. (2022). DIGITAL FOOTPRINTS AND SOME QUESTIONS RELATED TO THEIR FORENSIC RESEARCH. Herald pedagogiki. Nauka i Praktyka, 2(4).

Yuklashlar

316 161

Nashr qilingan

Рақамли излар назариясига доир айрим масалалар

Qanday qilib iqtibos keltirish kerak

Хамидов , Б. (2023). Рақамли излар назариясига доир айрим масалалар. Jamiyat Va Innovatsiyalar, 4(1/S), 113–125. https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol4-iss1-pp113-125