Axborot makonida bolalarning viktimlik xatti-harakatlarining oldini olish uchun texnik vositalari

  • O‘qituvchi, Jinoyat huquqi, kriminologiya va korrupsiyaga qarshi kurashish kafedrasi, Toshkent davlat yuridik universiteti, Toshkent, O‘zbekiston

DOI

https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol6-iss4/S-pp1-8

Kalit so‘zlar

viktimlik , bolalar , o‘smirlar , kiberxavfsizlik , oldini olish , strategiya , himoya

Annotasiya

Axborot makonidagi bolalarning viktimligi hozirgi zamonning eng dolzarb muammolaridan biridir. Bolalar va o‘smirlar internetning faol foydalanuvchilari deb hisoblanib, ularni internetdan butunlay cheklash imkonsiz deb hisoblanadi. Agar ota-onalar farzandini gadjetdan mahrum qilsalar, uning tengdoshi bunday gadjetga ega bo‘lishi mumkin, ular birgalikda “xishniklar” tomonidan har xil hiyla-nayranglarga duch kelishlari mumkin. Ammo ular foydalanuvchilarning eng zaif toifasiga kiradi, chunki ularning kognitiv qobiliyatlari, dunyoqarashi va tanqidiy fikrlash qobiliyatlari shakllanish jarayonida.

Shu sababli, axborot makonida bolalarning jabrlanuvchi bo‘lishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun vosita bo‘lib xizmat qiladigan texnik vositalar va strategiyalarni ishlab chiqish juda zarur. Bunday vositalar boshqalardan farq qiladi, chunki ular axborot maydoni doimiy ravishda ta’sir qiladigan dinamik o‘zgarishlarga moslashtirilishi kerak. Kiberxavflarni keltirib chiqaradigan va ularga qarshi kurashishga qaratilgan texnologiyalarning rivojlanishi juda jadal rivojlanmoqda. Ushbu sohada yechimlarni topish jarayonida ko‘plab subyektlar ishtirok etishi kerak. Agar natija uchun birgalikda javobgarlik maydoni yaratilsa, jarayon haqiqatan ham samarali bo‘ladi.

Ushbu tadqiqotning maqsadi axborot makonida bolalarning jabrlanuvchi bo‘lishining oldini olish uchun shu kungacha ishlab chiqilgan texnologiyalarni ko‘rib chiqishdir.

Ko'chirildi

Kuchirilganligi haqida ma'lumot yuk.

Bibliografik manbalar

Собирова, Н. С. (2025). Кибербуллинг как современная форма виктимизации подростков в социальных сетях: сравнительно криминологический анализ. Общество и инновации, 6(2), 147–168. https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol6-iss2-pp147-168

Блог security lab [Электронный ресурс]. URL: https://www.securitylab.ru/blog/personal/4trust/31449.php (дата обращения: 02.08.2019).

Утилиты для родительского контроля за посещаемыми детьми сайтами [Электронный ресурс]. URL: https://www.ixbt.com/soft/ parentalcon-trol.shtml (дата обращения: 02.08.2019).

Facebook вводит новые меры для борьбы с проблемным контентом [Электронный ресурс]. URL: https://www.searchengines.ru/fb-measures.html (дата обращения: 02.08.2019).

Главные проблемы Facebook [Электронный ресурс]. URL: https://texterra.ru/ blog/ glavnye-problemy- facebook-seks- nenavist- feyki.html (дата обращения: 02.08.2019).

ВКонтакте заблокировала более 8 миллионов единиц опасного для детей контента за 2018 год [Электронный ресурс]. URL: https://vk.com/press/press-safety (дата обращения: 02.08.2019).

Detect fake profiles in online social networks using Support Vector Machine, Neural Network and Random Forest [Электронный ресурс] URL: https://github.com/harshitkgupta/Fake-Profile-Detection-using-ML (дата обращения: 02.08.2019).

Официальный сайт портала Интернет-розыск [Электронный ресурс]. URL: httpsV/интернет-розыск.рф (дата обращения: 02.08.2019).

9 Best People Search Engines for Finding Anyone [Электронный ресурс]. URL: https://www.lifewire.com/search-engines-that-top-the-web-3482269 (дата обращения: 02.08.2019).

Athanasiades C., Kamariotis H., Psalti A., Baldry A.C., Sorrentino A. Internet use and cyberbullying among adolescent students in Greece: The tabby project. Hellenic Journal of Psychology. 2015. vol. 12. no. 1. P. 14-39.

Lee М.,Zi-Pei W., Svanström L., Dalal K. Cyber Bullying Prevention: Intervention in Taiwan. PLoS ONE. 2013. Vol.8. no.5. e64031. DOI: 10.1371/journal.pone.0064031.

Gradinger P., Yanagida T., Strohmeier D., Spiel C.Prevention of cyberbullying and cyber victimization: Evaluation of the ViSC Social Competence Program. Journal of School Violence. 2014. vol. 14. P. 87-110. DOI: 10.1080/15388220.2014.963231.

Yanagida T., Strohmeier D. Dynamic Change of Aggressive Behavior and Victimization Among Adolescents: Effectiveness of the ViSC Program. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology. 2017. vol. 00(00). P. 1-15. DOI: 10.1080/15374416.2016.1233498.

Williford A., Elledge L.C., Boulton A.J., DePaolis K.J., Little T.D., Salmivalli C. Effects of the KiVaantibullying program on cyberbullying and cybervictimization frequency among finnish youth. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology. 2014. vol.42. no. 6. P. 820-833. DOI: 10.1080/15374416.2013.787623.

Doane A., Kelley M., Matthew R. Pearson Reducing Cyberbullying: A Theory of Reasoned Action-Based Video Prevention Program for College Students. Aggressivebehavior. 2016. vol.42. P.136-146. DOI: 10.1002/ab.21610.

Yuklashlar

54 20

Nashr qilingan

Axborot makonida bolalarning viktimlik xatti-harakatlarining oldini olish uchun texnik vositalari

Qanday qilib iqtibos keltirish kerak

Sobirova , N. . (2025). Axborot makonida bolalarning viktimlik xatti-harakatlarining oldini olish uchun texnik vositalari. Jamiyat Va Innovatsiyalar, 6(4/S), 1–8. https://doi.org/10.47689/2181-1415-vol6-iss4/S-pp1-8