O‘zbek tilida nutqni tashkil etishning psixolingvistik mexanizmlari

Go`zal Bobomurodova

doi:10.47689/2181-3701-vol3-iss9/S-pp118-124

Go`zal Bobomurodova O`qituvchi, Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro davlat tibbiyot instituti

DOI

https://doi.org/10.47689/2181-3701-vol3-iss9/S-pp118-124

Kalit so‘zlar

psixolingvistika , nutqiy muloqot , kognitiv jarayon , til birliklari , kommunikativ faoliyat , o‘zbek tili , muloqot mexanizmi

Annotasiya

Mazkur maqolada o‘zbek tilida nutqni tashkil etish jarayonining psixolingvistik mexanizmlari tahlil qilinadi. Nutqiy muloqotning kognitiv, emotsional va ijtimoiy omillari, shuningdek, nutq hosil bo‘lishi va qabul qilinishida ishtirok etuvchi psixolingvistik jarayonlar o‘rganiladi. Muallif o‘zbek tili materialida muloqotning kommunikativ tuzilmasi, tildan foydalanishning ichki psixologik omillari va til birliklarining ongdagi qayta ishlanish mexanizmlarini tahlil qilib, ularning muloqot samaradorligiga ta’sirini asoslaydi. Tadqiqot natijalari o‘zbek tili psixolingvistikasini yanada rivojlantirishga xizmat qiladi.

Bibliografik manbalar

Выготский Л. С. Мышление и речь. — М.: Педагогика, 1982. — 287 с.

Лурия А. Р. Язык и сознание. — М.: Изд-во МГУ, 1979. — 345 с.

Леонтьев А. А. Психолингвистика. — М.: Смысл, 1997. — 214 с.

Жинкин Н. И. Механизмы речи. — М.: Наука, 1958. — 350 с.

Зимняя И. А. Психология обучения иностранным языкам в школе. — М.: Просвещение, 1991. — 222 с.

Chomsky N. Syntactic Structures. — The Hague: Mouton, 1957. — 117 p.

Slobin D. Psycholinguistics. — Glenview, IL: Scott, Foresman and Co., 1979. — 390 p.

Bruner J. Actual Minds, Possible Worlds. — Harvard University Press, 1986. — 230 p.

Lakoff G. Women, Fire, and Dangerous Things: What Categories Reveal About the Mind. — Chicago: University of Chicago Press, 1987. — 614 p.

Nurmonov A. Tilshunoslik nazariyasi asoslari. — Toshkent: Fan, 2006. — 280 b.

Mahmudov N., Asqarova M. O‘zbek tili nazariy grammatikasi. — Toshkent: O‘zbekiston, 2010. — 324 b.

Qurbonova D. O‘zbek tilida nutqiy muloqotning psixolingvistik asoslari. — Toshkent: TDPU nashriyoti, 2020. — 195 b.

G‘ulomova R. Kognitiv yondashuv asosida o‘zbek tili psixolingvistikasi masalalari. // Filologiya masalalari jurnali. — 2018. — №2. — B. 45–53.

Karimova D. O‘zbek tili psixolingvistik tahlilida kognitiv model va muloqot mexanizmlari. // Til va tafakkur. — 2023. — №1. — B. 25–33.

Jo‘rayev R. Nutq va tafakkur uyg‘unligi: psixolingvistik tahlil. — Buxoro: Durdona nashriyoti, 2022. — 210 b.

Vasilevich T. Psixolingvistika: til va ong o‘zaro ta’siri. — Moskva: LKI, 2017. — 256 s.

Mahmudova N. O‘zbek tilida kommunikativ kompetensiyani shakllantirish omillari. — Toshkent: TDPU, 2019. — 180 b.

Ibrohimov A. Til psixologiyasi va muloqot madaniyati. — Samarqand: SamDU nashriyoti, 2021. — 205 b.

UNESCO. Language and Communication in Education: A Global Perspective. — Paris, 2020. — 75 p.

Habermas J. The Theory of Communicative Action. — Boston: Beacon Press, 1984. — 465 p.

Yuklashlar

11 5

Nashr qilingan

2025-10-25

Qanday qilib iqtibos keltirish kerak

Bobomurodova, G. 2025. O‘zbek tilida nutqni tashkil etishning psixolingvistik mexanizmlari. Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika. 3, 9/S (Oct. 2025), 118–124. DOI:https://doi.org/10.47689/2181-3701-vol3-iss9/S-pp118-124.