• Filologiya fanlari bo’yicha falsafa doktori (PhD), O'zbekiston davlat jahon tillari universiteti

DOI

https://doi.org/10.47689/2181-3701-vol3-iss2-pp14-19

Kalit so‘zlar

idrok fe’llari , ingliz tili , o‘zbek tili , semantika , sintaksis , pragmatika , qiyosiy tahlil , korpusga asoslangan tadqiqot

Annotasiya

Mazkur maqolada ingliz va o‘zbek tillaridagi idrok fe’llari ularning semantik, sintaktik hamda pragmatik xususiyatlarini o‘rganish asosida tahlil qilinadi. Ushbu tadqiqotda, jumladan, o‘zbek olimlarining ishlariga tayangan holda, ingliz tilidagi see, hear, smell, taste, feel fe’llari va ularning o‘zbekcha ekvivalentlari (ko‘rmoq, eshitmoq, hidlamoq, tatib ko‘rmoq, sezmoq) yordamida qanday idrok ifodalanishi o‘rganiladi. Qiyosiy va korpusga asoslangan usuldan foydalangan holda, maqolada ikki tilning idrok fe’llari tizimidagi o‘xshash va farqli jihatlar aniqlanadi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, ingliz va o‘zbek tillarida semantik rollar hamda asosiy idrok tushunchalarida ko‘plab umumiyliklar mavjud bo‘lsa-da, mazkur rollarning zamon, aspekt va modal kabi grammatik kategoriyalar bilan o‘zaro aloqadorligi borasida muhim farqlar mavjud. Ushbu farqlar tarjimashunoslik, til o‘qitish metodikasi va nazariy tilshunoslik sohalari uchun muhim ahamiyat kasb etadi, chunki ular tilga xos xususiyatlar va universal idrok jarayonlari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni ko‘rsatadi.

Bibliografik manbalar

Viberg, Å. (1983). The Verbs of Perception: A Typological Study. Linguistics, 21(1), 123–162.

Wierzbicka, A. (1980). The Semantics of “Internal Experiences” in Polish and English. Folia Linguistica, 14(3–4), 145–190.

Tadjibayeva, Z. M. (2012). Semantic Features of Verbs in Uzbek. O‘zbek Tilshunosligi, 4, 18–27.

Rakhimova, Sh. R. (2017). Perceptual Verbs in Uzbek: A Corpus-Based Study. Tashkent: Fan.

Levin, B. (1993). English Verb Classes and Alternations: A Preliminary Investigation. Chicago: University of Chicago Press.

Bloomfield, L. (1933). Language. New York: Holt.

Lyons, J. (1968). Introduction to Theoretical Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press.

Vendler, Z. (1967). Linguistics in Philosophy. Ithaca, NY: Cornell University Press.

Rakhmatullayev, S. S. (1978). O‘zbek tilining frazeologik lug‘ati. Tashkent: Fan.

Yuklashlar

44 15

Nashr qilingan

Ingliz va o‘zbek tillaridagi idrok fe’llari

Qanday qilib iqtibos keltirish kerak

Karabayeva, B. 2025. Ingliz va o‘zbek tillaridagi idrok fe’llari. Xorijiy lingvistika va lingvodidaktika. 3, 2 (Mar. 2025), 14–19. DOI:https://doi.org/10.47689/2181-3701-vol3-iss2-pp14-19.