DOI
https://doi.org/10.47689/2181-3663-vol4-iss4-pp190-201Kalit so‘zlar
qon oqimining fraksion zaxirasi (FFR) , yurak ishemik kasalligi , teri orqali koronar aralashuvlar (PCI) , ko'p tomirli zararlanish , funksional revaskulyarizatsiyaAnnotasiya
Qon oqimining fraksion zaxirasi (FFR) koronar stenozlarning funksional baholashining oltin standarti hisoblanadi, ammo uning klinik amaliyotda qo‘llanilishi, hozirgi kungacha Markaziy Osiyoda cheklangan bo‘lib qolmoqda. Ushbu klinik holat 70 yoshli bemorda toj tomirlarning ko‘p tomirli aterosklerotik zararlanishida revaskulyarizatsiyaning FFR-ga yo‘naltirilgan strategiyasining amaliy ahamiyatini ko‘rsatadi. Koronar angiografiya natijalariga ko‘ra oldingi tushuvchi arteriyaning chegarali stenozi (55-60%) va aylanib o‘tuvchi arteriyaning kritik stenozi (90-95%) aniqlandi. FFR tekshiruvi natijalariga ko‘ra aylanib o‘tuvchi arteriya stenozining gemodinamik ahamiyatliligini (FFR 0.69), oldingi tushuvchi arteriyaning esa funksional ahamiyatsizligini (FFR 0.93) ko‘rsatdi. Fiziologik baholash asosida faqat aylanib o‘tuvchi arteriyani stentlash amaliyoti bajarildi va oldingi tushuvchi arteriyada teri orqali aralashuv kechiktirildi. Mazkur holat FFR ning asosiy afzalliklarini ko‘rsatadi: teri orqali aralashuvlarda qarorlar qabul qilishni obyektivlashtirish, keraksiz stentlashdan voz kechish, amaliyot xavflarini kamaytirish va uzoq muddatli natijalarni optimallashtirish. FFR ning klinik amaliyotga integratsiyasi interventsion kardiologiyada shaxsiylashtirilgan tibbiyotga muhim qadam hisoblanadi.
Bibliografik manbalar
Roth GA, Mensah GA, Johnson CO, et al. Global Burden of Cardiovascular Diseases and Risk Factors, 1990-2019: Update From the GBD 2019 Study. J Am Coll Cardiol. 2020;76(25):2982-3021.
Neumann FJ, Sousa-Uva M, Ahlsson A, et al. 2018 ESC/EACTS Guidelines on myocardial revascularization. Eur Heart J. 2019;40(87):87-165.
Tonino PA, De Bruyne B, Pijls NH, et al. Fractional flow reserve versus angiography for guiding percutaneous coronary intervention. N Engl J Med. 2009;360(3):213-224.
Pijls NH, De Bruyne B, Peels K, et al. Measurement of fractional flow reserve to assess the functional severity of coronary-artery stenoses. N Engl J Med. 1996;334(26):1703-1708.
De Bruyne B, Pijls NH, Kalesan B, et al. Fractional flow reserve-guided PCI versus medical therapy in stable coronary disease. N Engl J Med. 2012;367(11):991-1001.
Pijls NH, van Schaardenburgh P, Manoharan G, et al. Percutaneous coronary intervention of functionally nonsignificant stenosis: 5-year follow-up of the DEFER Study. J Am Coll Cardiol. 2007;49(21):2105-2111.
Tonino PA, Fearon WF, De Bruyne B, et al. Angiographic versus functional severity of coronary artery stenoses in the FAME study fractional flow reserve versus angiography in multivessel evaluation. J Am Coll Cardiol. 2010;55(25):2816-2821.
Xaplanteris P, Fournier S, Pijls NHJ, et al. Five-Year Outcomes with PCI Guided by Fractional Flow Reserve. N Engl J Med. 2018;379(3):250-259.
Zimmermann FM, Ferrara A, Johnson NP, et al. Deferral vs. performance of percutaneous coronary intervention of functionally non-significant coronary stenosis: 15-year follow-up of the DEFER trial. Eur Heart J. 2015;36(45):3182-3188.
Fearon WF, Bornschein B, Tonino PA, et al. Economic evaluation of fractional flow reserve-guided percutaneous coronary intervention in patients with multivessel disease. Circulation. 2010;122(24):2545-2550.
Nallamothu BK, Spertus JA, Lansky AJ, et al. Comparison of clinical interpretation with visual assessment and quantitative coronary angiography in patients undergoing percutaneous coronary intervention in contemporary practice. Circulation. 2013;127(17):1793-1800.
van Nunen LX, Zimmermann FM, Tonino PA, et al. Fractional flow reserve versus angiography for guidance of PCI in patients with multivessel coronary artery disease (FAME): 5-year follow-up of a randomised controlled trial. Lancet. 2015;386(10006):1853-1860.
Siebert U, Arvandi M, Gothe RM, et al. Improving the quality of percutaneous revascularisation in patients with multivessel disease in Australia: cost-effectiveness, public health implications, and budget impact of FFR-guided PCI. Heart Lung Circ. 2014;23(6):527-533.
Zhang J, Gao X, Kan J, et al. Intravascular Ultrasound Versus Angiography-Guided Drug-Eluting Stent Implantation: The ULTIMATE Trial. J Am Coll Cardiol. 2018;72(24):3126-3137.
Hong SJ, Kim BK, Shin DH, et al. Effect of Intravascular Ultrasound-Guided vs Angiography-Guided Everolimus-Eluting Stent Implantation: The IVUS-XPL Randomized Clinical Trial. JAMA. 2015;314(20):2155-2163.
Davies JE, Sen S, Dehbi HM, et al. Use of the Instantaneous Wave-free Ratio or Fractional Flow Reserve in PCI. N Engl J Med. 2017;376(19):1824-1834.
Nørgaard BL, Leipsic J, Gaur S, et al. Diagnostic performance of noninvasive fractional flow reserve derived from coronary computed tomography angiography in suspected coronary artery disease: the NXT trial. J Am Coll Cardiol. 2014;63(12):1145-1155.
Yuklashlar
9 4Nashr qilingan
Qanday qilib iqtibos keltirish kerak
Nashr
Bo'lim
Litsenziya
Mualliflik huquqi (c) 2025 Алишер Юлдашов, Хуршид Фозилов

Ushbu ish Creative Commons Attribution 4.0 Worldwide.











